انواع چوب های مصرفی در صنعت مبلمان

گزارش: انواع چوب‌های طبیعی در صنعت مبلمان

در صنعت مبلمان از چوب‌های متنوعی استفاده می‌شود که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در این گزارش به مهم‌ترین چوب‌های طبیعی مورد استفاده در مبلمان (همراه با نام علمی) می‌پردازیم و ویژگی‌های فیزیکی، مزایا، معایب، موارد کاربرد، مناطق تولید و حساسیت‌های محیطی هر یک را بررسی می‌کنیم. همچنین برای مقایسه بهتر، خلاصه‌ای از ویژگی‌ها در جدول انتهایی ارائه شده است.

چوب راش (Beech) – Fagus sylvatica

• ویژگی‌های فیزیکی: چوب راش به رنگ کرم روشن مایل به صورتی یا قهوه‌ای کم‌رنگ است و بافتی همگن و ریزدانه دارد چوبی نسبتاً سنگین و سخت (چگالی حدود 710 کیلوگرم/متر‌مکعب) محسوب می‌شود و سختی جانکا آن نزدیک به 1450 پوند-نیرو است که نشان‌دهنده استحکام بالا و مقاومت خوب در برابر سایش است
• مزایا: راش به خاطر سختی، مقاومت سایشی و استحکام خوب، همراه با قابلیت خم‌پذیری عالی در بخار، یکی از ارکان صنعت مبلمان در اروپا است بافت یکنواخت آن کار با ابزار را آسان می‌کند و به خوبی ماشین‌کاری، پرداخت و خم می‌شود. این چوب قیمت نسبتاً مناسبی در محدوده رشد طبیعی خود دارد و الوارهای بلند و پهن آن به‌وفور در دسترس است
• معایب: مقاومت چوب راش در برابر پوسیدگی و حشرات پایین است و جزو چوب‌های غیردوام دسته‌بندی می‌شود در برابر رطوبت “حرکت” زیادی دارد، یعنی اگر در کاربرد نهایی به خوبی آب‌بندی نشود ممکن است دچار تاب‌برداشتگی یا تغییر ابعاد شود همچنین برای استفاده در فضای باز مناسب نیست و در تماس مستقیم با رطوبت زود دچار فساد می‌شود.
• کاربردهای رایج: به دلیل ترکیب سختی و قابلیت خم‌شوندگی، از راش در ساخت انواع مبلمان خانگی، صندلی‌های خمیده، میزها و پایه‌ها، روکش‌های چوبی، کف‌پوش و حتی آلات موسیقی (مانند صفحات پیانو) استفاده می‌شودتخته چندلایی راش و چوب راش بخار‌دیده برای فرم‌دهی منحنی نیز بسیار رایج است.
• مناطق تولید: راش اروپایی در بیشتر مناطق اروپا (از جمله جنگل‌های شمال ایران با گونه‌ی راش خاوری) به طور گسترده رشد می‌کندکشورهای اروپایی (مانند آلمان، فرانسه، کشورهای بالکان) تولیدکنندگان سنتی چوب راش هستند. راش گرجستانی با کیفیت نیز در صنعت مبلمان ایران محبوب است.
• حساسیت‌های محیطی: چوب راش نسبت به تغییرات رطوبت حساس بوده و در صورت عدم نگهداری مناسب ممکن است ترک بخورد یا تاب بردارد. همان‌طور که گفته شد مقاومت طبیعی در برابر قارچ و حشرات چوب‌خوار ندارد، لذا برای افزایش دوام آن در مبلمان، باید از روکش‌ها و پوشش‌های محافظ استفاده کرد. به طور کلی فقط در فضای داخلی خشک عملکرد خوبی دارد.

چوب گردو (Walnut) – Juglans spp.

ویژگی‌های فیزیکی: چوب گردو از نظر رنگ و نقش بسیار زیباست. قلب چوب به رنگ قهوه‌ای روشن تا شکلاتی تیره با رگه‌های موج‌دار است و گاهی ته‌رنگ‌های خاکستری یا بنفش نیز در آن دیده می‌شودچوب حاشیه (سفیدچوب) گردو تقریباً کرم مایل به خاکستری است که تضاد رنگی جذابی ایجاد می‌کند. بافت گردو معمولاً راست‌تار و متوسط است و درخشندگی طبیعی ملایمی داردگردو چگالی متوسط رو به بالا (~600–700 کیلوگرم/متر‌مکعب) و سختی جانکا در حدود 1010 پوند-نیرو دارد؛ لذا نسبت به بسیاری از سخت‌چوب‌ها کمی نرم‌تر از بلوط و راش و کمی سخت‌تر از گیلاس است.

• مزایا: مهم‌ترین مزیت گردو استحکام و ثبات ابعادی عالی آن است. این چوب از نظر مقاومت در برابر پوسیدگی بسیار بادوام طبقه‌بندی می‌شود و در برابر خم‌شدگی و ضربه مقاومت خوبی داردکار با گردو نسبتاً آسان است؛ در صورت راست‌تار بودن بدون مشکل برش و ماشین‌کاری می‌شود و به خوبی می‌توان آن را چسب زد، پرداخت کرد و شکل دادسطح گردو نیازی به رنگ‌آمیزی زیاد ندارد و خود چوب دارای رنگ و نقش غنی است که با روغن و پلی‌استر جلای زیبایی پیدا می‌کند. گردو به خم‌بخاری نیز پاسخ خوبی می‌دهد (قابل خم شدن با بخار). همچنین گردو در طول زمان رنگ‌بندی عمیق‌تری پیدا کرده و پتینه‌ی زیبایی به خود می‌گیرد که اصالت مبلمان را افزایش می‌دهد
• معایب: تنها ایرادی که می‌توان برای گردو برشمرد قیمت بالای آن و نیاز به مراقبت است. به دلیل مرغوبیت و تقاضای زیاد، گردو چوبی گران‌قیمت محسوب می‌شود. عرضه تخته‌های پهن گردو نیز محدودتر است چون اغلب قطر درخت محدودیت دارد و بخش قابل استفاده کنده ممکن است درصدی سفیدچوب داشته باشد که معمولاً به عنوان ضایعات در نظر گرفته می‌شود مقاومت گردو در برابر حمله حشرات چوب‌خوار متوسط است – هرچند خود چوب خشک‌شده دوام خوبی دارد، اما سفیدچوب گردو در صورت عدم سم‌پاشی ممکن است توسط سوسک‌ها و موریانه‌ها آسیب ببیند بنابراین بهتر است بخش‌های بیرونی یا پنهان آن با مواد محافظتی شوند.
• کاربردهای رایج: گردو همواره انتخابی محبوب برای ساخت مبلمان کلاسیک و لوکس بوده است. از آن در ساخت میز و صندلی‌های گران‌قیمت، کمد و دراورهای مجلل، کابینت‌های کلاسیک، روکش‌های تزئینی (ونیر)، آلات موسیقی و مجسمه‌های چوبی استفاده می‌شود چوب گردوی سیاه به طور خاص در آمریکا برای ساخت تفنگ (جنگ‌افزار) نیز کاربرد داشته است. رگه‌ها و نقوش زیبای گردو (مانند موجی، پیچکی یا ریشه‌نشان) در قطعات روکش و تزیینات مبلمان بسیار ارزشمند هستند.
• مناطق تولید: مرغوب‌ترین گردوی سیاه از آمریکای شمالی (ایالات متحده) به‌دست می‌آید و گردوی موسوم به گردوی ایرانی یا انگلیسی (Juglans regia) در اروپا و غرب آسیا (از جمله ایران) کشت می‌شوددر ایران گونه گردوی بومی (گردوی خاوری) نیز در جنگل‌های زاگرس و باغات پرورش می‌یابد که برای صنایع دستی و روکش به کار می‌رود. آمریکا، ترکیه، ایران، فرانسه و ایتالیا از تولیدکنندگان مشهور گردو برای چوب و روکش آن هستند.
• حساسیت‌های محیطی: چوب گردو خشک‌شده ثبات ابعادی خوبی دارد و در کاربردهای داخلی در برابر تغییرات رطوبت رفتار به نسبت پایداری نشان می‌دهد با این حال نباید آن را در معرض طولانی‌مدت رطوبت یا فضای باز بدون پوشش محافظ قرار داد، زیرا مانند اغلب چوب‌ها ممکن است دچار تغییر رنگ و فساد تدریجی شود. گردو به طور طبیعی مقداری تانن دارد که تا حدی در برابر حشرات و قارچ‌ها محافظت می‌کند، اما کافی نیست و برای استفاده بلندمدت بهتر است پرداخت و پوشش مناسب (روغن، پلی‌اوریتان و غیره) روی آن اعمال شود. همچنین تابش مستقیم آفتاب به مرور رنگ گردو را اندکی روشن‌تر یا مات‌تر می‌کند؛ از این رو در دکوراسیون داخلی باید مراقب تابش UV بود.

چوب بلوط (Oak) – Quercus spp.

• ویژگی‌های فیزیکی: بلوط از جمله سخت‌چوب‌های بسیار محکم و سنگین است. بسته به گونه (بلوط سفید یا بلوط قرمز)، رنگ آن از قهوه‌ای روشن مایل به زیتونی تا قهوه‌ای متوسط با ته‌رنگ قرمز متفاوت است بافت بلوط درشت و رگه‌های آن غالباً راست و موج‌دار است. یکی از مشخصه‌های ظاهری بلوط وجود پره‌های چوبی پهن (اشعه‌های مغزی) در مقاطع ربع‌بری است که نقش پولکی زیبایی ایجاد می‌کند؛ به‌خصوص در بلوط سفید اروپایی این طرح‌ها دیده می‌شود چوب بلوط بسیار متراکم (چگالی حدود 750 کیلوگرم/متر‌مکعب یا بیشتر) و سخت است؛ سختی جانکای بلوط سفید حدود 1360 و بلوط قرمز حدود 1290 پوند-نیرو اندازه‌گیری شده است.
• مزایا: بلوط به دوام و استحکام شهرت دارد. بلوط سفید به‌طور ویژه در برابر پوسیدگی بسیار بادوام است و آغشته به مواد تاننی می‌باشد که حتی آب‌بندی طبیعی آوندهای آن را سبب شده و برای ساخت بشکه‌های نگهداری مایعات و قایق‌سازی ایده‌آل است این مقاومت بالا در برابر رطوبت و فرسایش، مبلمان ساخته‌شده از بلوط را برای نسل‌ها ماندگار می‌کند. همچنین بلوط در برابر حمله حشرات نسبتاً مقاوم است زیرا اسید تاننیک موجود در آن خاصیت ضد‌میکروبی و حشره‌کش ملایمی دارد (به عنوان مثال، گفته می‌شود تانن بالای بلوط سفید باعث دفع حشرات چوب‌خوار می‌شود) بلوط چه با ابزار دستی و چه ماشین به خوبی قابل کار است و پرداخت صاف و زیبایی می‌دهد قابلیت خم‌بخاری آن هم عالی است و در نجاری برای قطعات منحنی (مثلاً پایه صندلی) استفاده می‌شود در مجموع بلوط به خاطر استحکام، زیبایی نقش و دوام بالا یکی از ارزشمندترین چوب‌ها در صنعت مبلمان به‌شمار می‌رود
• معایب: مهم‌ترین عیب بلوط وزن زیاد و سختی بسیار آن است که گاهی کار با ابزار را کندتر کرده و تیغه‌ها را زودتر کند می‌کند. بلوط نسبت به تغییرات رطوبت کاملاً بی‌تفاوت نیست؛ مخصوصاً بلوط قرمز به دلیل باز بودن آوندها تمایل به جذب رطوبت دارد و ابعاد آن کمی کار می‌کند (ضریب همکشیدگی متوسط تا بالا) بنابراین مبلمان بلوط در مناطق بسیار مرطوب یا در معرض تغییرات دما باید سطح محافظ (مثل لاک یا روغن) داشته باشد تا جلوی تبادل رطوبت را بگیرد. همچنین وجود تانن در بلوط باعث می‌شود در تماس با آهن و میخ فولادی، واکنش داده و لکه‌های سیاه یا آبی روی چوب پدید آید؛ از این رو در نجاری با بلوط توصیه می‌شود از اتصالات گالوانیزه یا استیل ضدزنگ استفاده شود. بلوط قرمز نسبت به بلوط سفید مقاومت کمتری در برابر پوسیدگی دارد و برای فضای باز چندان مناسب نیست.
• کاربردهای رایج: بلوط یکی از پرمصرف‌ترین چوب‌ها در مبلمان‌سازی و دکوراسیون است. از آن برای ساخت انواع مبلمان خانگی (میز غذاخوری، صندلی، بوفه، تخت)، کابینت‌های تمام‌چوب، کف‌پوش‌های چوبی پرتردد، در و پنجره‌های سنتی، نرده‌ها، روکش‌های تزئینی و الوارهای تزیینی بهره می‌گیرند بلوط سفید به دلیل دوامش در مبلمان فضای باز، نیمکت‌های پارکی و حتی سازه‌های چوبی مجاور آب (مانند اسکله یا قایق کوچک) استفاده می‌شود همچنین چوب بلوط از دیرباز برای ساخت بشکه‌های نگهداری شراب و ویسکی به کار می‌رفته که به خاطر طعم‌دهی تانن آن است.
• مناطق تولید: گونه‌های مختلف بلوط در نیم‌کره شمالی گسترده‌اند. اروپا (مانند فرانسه، کروواسی، اوکراین) منابع عمده بلوط اروپایی هستند. در آمریکا بلوط سفید و قرمز جنگل‌های وسیعی از شرق ایالات متحده را تشکیل می‌دهند و از صادرکنندگان بزرگ این چوب هستند. در ایران نیز جنگل‌های بلوط زاگرس (با گونه‌هایی چون Quercus brantii) وجود دارد اما به خاطر قطر کم درختان، مصرف صنعتی محدودی دارد.
• حساسیت‌های محیطی: مبلمان بلوط برای استفاده داخلی عالی است و با مراقبت مناسب، تغییرات اندک محیطی را به خوبی تحمل می‌کند. اما در فضای خیلی مرطوب یا زیر باران (بدون پوشش محافظ) در بلندمدت دچار کپک و پوسیدگی می‌شود. بنابراین حتی برای مبلمان فضای باز از بلوط باید روکش محافظ (مثل رنگ یا روغن مخصوص فضای باز) استفاده شود بلوط در برابر حمله حشرات مقاومت طبیعی متوسطی دارد؛ هرچند موریانه‌ها می‌توانند به آن نفوذ کنند، اما سوسک‌های چوب‌خوار (پودرزا) معمولاً کمتر به سراغ بلوط خشک می‌روند زیرا تانن موجود را نمی‌پسندند. با این حال همیشه ایمن‌سازی با آفت‌کش‌های مخصوص چوب در مناطق آلوده توصیه می‌شود.

چوب افرا (Maple) – Acer spp.

• ویژگی‌های فیزیکی: افرا (به‌ویژه افرا سخت یا افرا شکری) چوبی روشن، تقریباً سفید مایل به کرم دارد که گاهی رگه‌های طلایی یا سرخ بسیار کمرنگ در آن دیده می‌شود بافت آن بسیار ریز و یکنواخت است و سطحی صاف و صیقلی دارد. چوب افرا سخت بسیار سنگین و محکم است؛ چگالی آن حدود 700–750 کیلوگرم/متر‌مکعب و سختی جانکا در حدود 1450 پوند-نیرو است که آن را هم‌تراز راش و بالاتر از بلوط قرمز قرار می‌دهد دانه‌بندی افرا عموماً راست‌تار است و در برخی گونه‌ها نقش‌های تزیینی مانند چشم‌پرنده یا موج‌دار (مانند افرای مجعد) ایجاد می‌شود که بسیار ارزشمندند.
• مزایا: مهم‌ترین ویژگی افرا رنگ روشن و خنثی و سختی بالای آن است. این چوب در برابر خراش و سایش بسیار مقاوم است و به همین دلیل حتی در مکان‌های پرترافیک مانند کف سالن‌های ورزشی یا سالن بولینگ از آن استفاده می‌شود افرا استحکام و چقرمگی خوبی دارد و برای ساخت میزهایی که باید وزن یا ضربه زیاد تحمل کنند مناسب است. بافت منسجم آن امکان پرداخت‌های بسیار صاف را می‌دهد و پس از سنباده‌کاری جلای شیشه‌ای پیدا می‌کند. نجاران افرا را به خاطر کارپذیری خوب و قابلیت ماشین‌کاری تمیز دوست دارند؛ این چوب با ابزار تیز به راحتی برش می‌خورد و خرده‌های نرم و منظمی تولید می‌کند. همچنین برای کنده‌کاری‌های ظریف و منبت نیز گزینه مطلوبی است چون تراشه‌های آن کنترل‌پذیر است از نظر تزئینی، افرا را می‌توان به هر رنگی درآورد یا با شاپان طرح چوب‌های دیگر را روی آن تقلید کرد، چرا که رنگ‌پذیری خوبی دارد.
• معایب: چوب افرا، علی‌رغم مزایای بسیار، چند محدودیت هم دارد. افرای سخت جزو چوب‌های نسبتاً متحرک در برابر رطوبت است و اگر در محیط‌های خیلی مرطوب بدون پوشش بماند ممکن است تاب بردارد یا ترک‌های ریز بردارد. مقاومت آن در برابر پوسیدگی چندان زیاد نیست و برای کاربرد در فضای باز یا تماس مستقیم با خاک مناسب نیست (به مرور قارچ می‌زند). یکی از چالش‌های افرا در نجاری، رنگ‌رزی آن است؛ به دلیل بافت متراکم و غیریکنواخت، هنگام رنگ‌آمیزی ممکن است لکه‌های تیره و روشن ایجاد شود (اصطلاحاً چوب blotch می‌کند) برای جلوگیری از این مشکل معمولاً از سیلر قبل از رنگ یا روغن‌های مخصوص استفاده می‌کنند. همچنین سختی بالای افرا باعث می‌شود هنگام اره‌کاری سریعا تیغه را داغ کرده و حتی بسوزاند، بنابراین نیاز به سرعت پیشروی مناسب و تیغه تیز دارد.
• کاربردهای رایج: به لطف رنگ روشن و مقاومت زیاد، افرا یک چوب همه‌کاره در صنعت چوب است. از آن در تولید مبلمان مدرن و کلاسیک، خصوصاً میزهای کار و میزهای ناهارخوری که سطح سخت و بادوام می‌خواهند، استفاده می‌شود کابینت‌سازان برای درب و بدنه کابینت آشپزخانه از افرا استفاده می‌کنند چون هم محکم است و هم رنگ روشنی دارد که فضا را بزرگ‌تر نشان می‌دهد. کف‌پوش‌های پارکت افرا در سالن‌های ورزشی و منازل به دلیل تحمل ساییدگی بالا رایج‌اند. همچنین صفحات رویی تخته گوشت (قصابی) و دسته ابزارها و راکت‌های ورزشی از افرا ساخته می‌شود. انواع خاصی از افرا با نقوش زیبا برای روکش سازهای موسیقی (مثلاً پشت ویولن) کاربرد دارد.
• مناطق تولید: افراهای سخت عمدتاً بومی آمریکای شمالی هستند. ایالات متحده (ایالت‌هایی نظیر ویسکانسین، میشیگان) و کانادا تولیدکنندگان اصلی چوب افرا شکری (Sugar Maple) محسوب می‌شوند. گونه‌های نرم‌تر افرا در اروپا و آسیا نیز رشد می‌کنند (مثل افرا سیاه در ایران)، اما برای مبلمان عمدتاً از افرای وارداتی استفاده می‌شود.
• حساسیت‌های محیطی: چوب افرا در محیط داخلی پایدار است و عمر زیادی دارد، اما باید از تماس مستقیم با عوامل خارجی حفظ شود. در مناطق مرطوب، اگر افرا در مبلمان فضای باز به کار رود حتماً نیازمند پوشش محافظ ضدآب است چون در غیر این صورت در برابر قارچ‌ها و کپک‌ها مقاومت چندانی ندارد. از لحاظ حشرات، افرا به طور خاص جاذب یا دافع نیست؛ سفیدچوب آن ممکن است توسط حشرات چوب‌خوار خورده شود، بنابراین فرآوری و خشک‌کردن صحیح آن برای جلوگیری از آفت‌زدگی مهم است.

چوب چنار (Plane/Sycamore) – Platanus spp.

• ویژگی‌های فیزیکی: چوب چنار ایرانی (چنار خاوری) به رنگ کرم روشن مایل به زرد است که بلافاصله پس از برش این رنگ روشن دیده می‌شود و در تماس با هوا به تدریج نارنجی مایل به قهوه‌ای درمی‌آید چوب درون قدیمی‌تر ممکن است قهوه‌ای براق شود. مرز بین چوب درون و بیرون چندان مشخص نیست؛ معمولاً مقاطع برش دارای لکه‌های صدفی روشنی هستند که ناشی از پره‌های چوب پهن چنار است و این پرمگسی‌ها در مقاطع ربع‌بری شده نقش و نگار زیبایی شبیه به چوب لَیس‌وود (چوب توری) ایجاد می‌کنند بافت چنار ریز و نسبتاً همگن و راست‌تار است و از این نظر شباهتی به راش دارد چنار از لحاظ جرم حجمی در دسته چوب‌های نیمه‌سنگین قرار می‌گیرد (چگالی حدود 550–600 کیلوگرم/متر‌مکعب) و سختی متوسطی دارد. سختی جانکا برای چنار آمریکایی حدود 770 پوند-نیرو گزارش شده است که نشان می‌دهد از بلوط و راش نرم‌تر و از اکثر نرم‌چوب‌ها سخت‌تر است.
• مزایا: چوب چنار در ایران از قدیم محبوبیت داشته و به وفور در دسترس است، بنابراین قیمت مناسبی دارد و نجاران با آن آشنا هستند. رنگ نسبتاً روشن و بافت یکدست آن امکان رنگ‌آمیزی دلخواه را می‌دهد و به راحتی می‌توان طرح‌ها و رنگ‌های مختلف را روی آن پیاده کرد چنار کارپذیری خوبی دارد؛ با ابزار دستی و ماشینی به ‌راحتی برش و شکل می‌پذیرد و می‌توان سطح آن را صاف و صیقلی نمود قابلیت چسب‌خوری، میخ‌خوری و پرداخت چنار عالی است و پس از سنباده‌کاری، سطحی براق می‌یابد از ویژگی‌های بارز چنار استحکام نسبتاً خوب در برابر فشار و خمش است که باعث می‌شود برای سازه‌های سبک و تزئینی قابل اعتماد باشد وزن متوسط آن نیز حمل و نقل و نصب سازه‌های مبلمان را آسان‌تر می‌کند
• معایب: چنار در کنار نقاط قوت، محدودیت‌هایی هم دارد. این چوب از لحاظ مقاومت در برابر عوامل محیطی ضعیف است؛ در برابر رطوبت، تغییرات دما و حمله آفات چوب‌خوار به شدت حساس می‌باشد چنار جزو چوب‌های غیردوام طبقه‌بندی می‌شود و اگر در محیط مرطوب نگهداری شود به سرعت مستعد پوسیدگی قارچی و حمله حشرات مانند موریانه و سوسک می‌شود به همین دلیل استفاده از آن در فضای باز یا سازه‌های سنگین توصیه نمی‌شود مگر با محافظت کامل. از معایب دیگر چنار، پُرزدار بودن بافت آن است؛ به طوری که در حین رنده‌کاری یا CNC ممکن است سطح کمی زبر (پرزدار) شود و نیاز به سنباده‌کاری دقیق داشته باشد هرچند چنار سریع خشک می‌شود، اما متأسفانه هنگام خشک شدن تمایل زیادی به تاب برداشتن دارد؛ بنابراین الوارهای چنار باید تحت شرایط کنترل‌شده خشک و نگهداری شوند. همچنین در صورت عدم پوشش محافظ، تغییر رنگ و تیره‌شدن آن در طول زمان محتمل است
• کاربردهای رایج: از چوب چنار به خاطر نقش زیبا و رنگ مناسبش بیشتر در کارهای تزئینی و اجزای دکوراتیو مبلمان بهره می‌گیرند. به طور مثال در ساخت دسته‌های ابزارهای چوبی، قاشق‌ها و ظروف چوبی، جعبه‌ها و قاب‌ها از آن استفاده می‌شود در مبلمان و میز و صندلی، چنار برای بخش‌هایی به کار می‌رود که قرار نیست وزن بسیار زیادی تحمل کنند یا دائم سایش داشته باشند برخی از مبل‌سازان ایرانی از چنار در اسکلت داخلی مبل‌های استیل و کلاسیک استفاده می‌کنند و روی آن ورق طلا یا رنگ پلی‌اوریتان می‌پاشند که هم سبک‌تر از راش باشد و هم هزینه کمتری داشته باشد. به دلیل قابلیت ابزارخوری بالای چنار، برای کارهای منبت و معرق ظریف هم انتخاب خوبی است (چنار خشک‌شده ریزدانه، جزئیات نقش را خوب نشان می‌دهد). لازم به ذکر است چنار چه به صورت الوار و چه روکش تزئینی (معروف به روکش چنار پلاکی با طرح لکه‌دار) در بازار ایران موجود است.
• مناطق تولید: چنار درختی بومی نیم‌کره شمالی است و گونه‌های مختلفی از آن وجود دارد. در ایران گونه‌ی Platanus orientalis (چنار خاوری) به طور گسترده در اکثر استان‌ها می‌روید و یکی از منابع اصلی چوب بومی است در اروپا و آمریکا نیز گونه‌های چنار (مانند چنار آمریکایی Platanus occidentalis و چنار هیبرید لندن) رشد می‌کنند که چوب آنها کاربرد صنعتی دارد. به طور کلی ایران، ترکیه، قفقاز و بخش‌هایی از شرق اروپا تولیدکنندگان سنتی چوب چنار خاوری هستند. چنار به دلیل رشد نسبتاً سریع و سازگاری با شرایط شهری، در باغات شهری نیز کاشته می‌شود که پس از قطع درختان کهنسال، چوب آن به مصرف نجاری می‌رسد.
• حساسیت‌های محیطی: همان‌طور که اشاره شد، چنار نسبت به شرایط محیطی حساس است. در شرایط رطوبت بالا، اگر محافظت نشود باد می‌کند، کپک می‌زند یا حشرات به سرعت در آن نفوذ می‌کنند در دماهای بسیار متغیر نیز امکان ترک برداشتن یا تاب برداشتن آن وجود دارد بنابراین حتماً باید در فضای داخلی خشک یا با پوشش کافی (مانند رنگ‌های ضدآب، لاک، رزین) استفاده شود در برابر نور خورشید نیز اگر بدون پوشش رها شود ممکن است رنگ آن کدر و تیره گردد، لذا برای حفظ زیبایی باید هر چند وقت یک‌بار با روغن مخصوص تجدید شود. در کل برای افزایش طول عمر مبلمان چنار، رعایت اصول نگهداری (دور از رطوبت، دور از آفتاب مستقیم و کنترل آفات) ضروری است.

چوب ماهون (Mahogany) – Swietenia macrophylla

• ویژگی‌های فیزیکی: ماهون (ماهاگونی) چوبی مشهور به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز است. رنگ قلب چوب از کرم مایل به صورتی تا قهوه‌ای مایل به قرمز متغیر است و با گذشت زمان به تیرگی می‌گراید و جلای کهربایی پیدا می‌کند بافت ماهون صاف و یکنواخت با درخشندگی متوسط است. دانه‌بندی آن اغلب راست است، اگرچه در برخی الوارها دانه‌های درهم یا موجی هم دیده می‌شود که به “Ribbon Figure” معروف است چوب ماهون نسبتاً سنگین و محکم است اما به سختی بلوط یا راش نیست (چگالی حدود 580–650 کیلوگرم/متر‌مکعب و سختی جانکا بین 800 تا 900 پوند-نیرو بسته به منبع). یکی از ویژگی‌های ظاهری جالب ماهون پدیده‌ی چَتوینسی (تغییر درخشش سطح با تغییر زاویه دید) است که باعث می‌شود مبلمان ماهون در نور، عمق رنگ متغیری نشان دهد
• مزایا: ماهون از دیرباز به عنوان چوب نجیب در مبلمان‌سازی مطرح بوده است. این چوب بسیار خوش‌کار است؛ به قول نجاران “مثل کره می‌برد”. ماهون به راحتی با ابزار دستی و ماشینی برش می‌خورد و می‌توان لبه‌های کنده‌کاری‌شده‌ی تیز و تمیز روی آن ایجاد کرد چسب‌خوری و میخ‌پذیری آن عالی است و سنباده‌خوری آن نیز آسان (تولید پودر نرم) است ماهون در برابر تغییرات رطوبت بسیار پایدار است؛ درصد هم‌کشیدگی آن پایین و نسبتاً همسان است، لذا مبلمان ماهون در محیط‌های مختلف کمتر دچار تاب یا ترک می‌شود از نظر دوام طبیعی، ماهون کیفیت نسبتاً خوبی دارد – چوب دل آن بسته به شرایط رشد از نیمه‌دوام تا بادوام طبقه‌بندی می‌شود گزارش شده که ماهون‌های قدیمی و جنگلی (سنگین‌تر و پررنگ‌تر) دوام نزدیکی به ساج دارند، در حالی که ماهون‌های پرورشی (سبک‌تر و کمرنگ‌تر) کمی ضعیف‌ترند به طور کلی چوب ماهون در برابر موریانه مقاومت طبیعی دارد و کمتر توسط آنها آسیب می‌بیند از نظر ظاهری نیز ماهون با رنگ گرم و طرح‌های زیبای خود (به ویژه در برش ربعی) جلوه بصری بسیار فاخر و کلاسیکی به مبلمان می‌بخشد.
• معایب: بزرگترین ایراد ماهون شاید کمیاب و گران بودن آن باشد. این چوب جزو گونه‌های حفاظت‌شده است (فهرست CITES Appendix II) و تجارت آن محدود شده است؛ در نتیجه تهیه ماهون اصل دشوار و پرهزینه است. به همین خاطر در بازار ایران عمدتاً ماهون آفریقایی (مانند گونه خایا) یا سایر چوب‌های مشابه به جای ماهون هوندوراسی استفاده می‌شود. از نظر مقاومتی، هرچند دل ماهون ضد‌موریانه است، اما ممکن است توسط حشراتی مانند سوسک‌ها و موریانه‌های خاکی در صورت عدم نگهداری مناسب مورد حمله قرار گیرد بنابراین در مناطق مستعد، ضدعفونی و پوشش‌دهی محافظ برای آن توصیه می‌شود. ماهون نسبت به خراش و ساییدگی مقاومت خیلی بالایی مثل بلوط ندارد – روی سطوح میز ماهون باید مراقب خط و خش بود یا از شیشه روی آن استفاده کرد. همچنین وجود سیلیس در بافت برخی ماهون‌ها ممکن است ابزار را کمی کند کند (هرچند میزان آن کمتر از ساج است). با توجه به وارداتی بودن، ضخامت‌های محدود و طول‌های نسبتاً کوتاه در بازار موجود است و این می‌تواند طراحی را محدود کند.
• کاربردهای رایج: ماهون از قرن‌ها پیش در ساخت مبلمان‌های سبک کلاسیک، بوفه‌های آنتیک، میزهای مدیریتی و اداری لوکس، صندلی‌های لهستانی، تخت‌های کنده‌کاری‌شده و... به کار رفته است. رنگ غنی و ثبات آن برای ساخت درب‌های چوبی باکیفیت، پنل‌های دکوراتیو داخل ساختمان‌ها و کتابخانه‌های فاخر نیز ایده‌آل است. علاوه بر مبلمان، ماهون در صنعت سازهای موسیقی (مثلاً بدنه گیتارهای آکوستیک و الکتریک) بسیار محبوب است چون رزنانس صدای خوبی دارد و پایدار است. روکش‌های نازک ماهون برای تزئین سطوح میزها و کابینت‌های لوکس استفاده می‌شود. در گذشته حتی بدنه قایق‌های تفریحی و قسمت‌هایی از کشتی‌ها را نیز از ماهون می‌ساختند که هم زیبا و هم نسبتاً بادوام در محیط دریایی بود.
• مناطق تولید: ماهون حقیقی بومی جنگل‌های آمریکای مرکزی و شمال آمریکای جنوبی (هوندوراس، برزیل، بولیوی) است متأسفانه بهره‌برداری بیش از حد باعث کاهش منابع طبیعی آن شده است و اکنون بیشتر منابع تجاری از طریق مزارع پرورشی در کشورهای آفریقایی (مانند غنا، نیجریه) و آسیای جنوب‌شرقی (مانند فیلیپین و اندونزی) تأمین می‌شود در بازار چوب ایران عمدتاً چوب‌های موسوم به ماهون آفریقایی (از تیره Khaya یا ماهون گابن) عرضه می‌شود که شباهت زیادی به ماهون هوندوراسی دارد. به هر حال عرضه این چوب محدود و تحت نظارت‌های جهانی است.
• حساسیت‌های محیطی: مبلمان ساخته‌شده از ماهون در فضای داخلی بسیار ماندگار است و ده‌ها سال دوام می‌آورد. این چوب نسبت به تغییرات دما و رطوبت مقاوم است و کمتر واکنش نشان می‌دهد؛ با این حال بهتر است در محیط‌هایی با رطوبت کنترل‌شده نگهداری شود تا کاملاً ثابت بماند. برای استفاده فضای باز، ماهون مقاومت متوسطی دارد – اگر با رنگ و روغن محافظ پوشانده شود می‌تواند سال‌ها دوام بیاورد، ولی بدون پوشش به‌تدریج خاکستری و سپس پوسیده می‌شود. بنابراین توصیه می‌شود مبلمان ماهون مستقیماً زیر باران یا آفتاب شدید قرار نگیرد. گرد و غبار چوب ماهون در برخی افراد حساسیت‌های تنفسی یا پوستی خفیفی ایجاد کرده است (حاوی ترکیبات حساسیت‌زا) ، لذا هنگام سنباده‌کاری آن تهویه و ماسک مناسب پیشنهاد می‌شود.

چوب ساج (Teak) – Tectona grandis

• ویژگی‌های فیزیکی: چوب ساج یکی از بادوام‌ترین و روغنی‌ترین چوب‌های دنیا است. رنگ آن قهوه‌ای طلایی یا قهوه‌ای متوسط است که با قرارگیری در معرض هوا کمی تیره‌تر می‌شود بافت ساج نسبتاً درشت و ناهموار است و در سطح تازه برش‌خورده، حالت روغنی یا چرب را می‌توان با دست احساس کرد دانه‌بندی اغلب مستقیم است اگرچه گاهی موجی یا درهم نیز دیده می‌شود. ساج چگالی متوسط رو به بالایی دارد (~650 کیلوگرم/متر‌مکعب) و سختی جانکا آن حدود 1070 پوند-نیرو است؛ یعنی تقریباً سختی معادل بلوط. برخلاف بسیاری از چوب‌های سخت گرمسیری، ساج هنگام لمس بوی چرمی ملایمی دارد که خاص خود آن است
• مزایا: دوام افسانه‌ای چوب ساج مهم‌ترین مزیت آن است. قلب چوب ساج به عنوان معیاری طلایی برای مقاومت در برابر پوسیدگی شناخته می‌شود؛ به طوری که حتی در شرایط مرطوب و در تماس با خاک یا آب نیز تا سال‌ها مقاوم می‌ماند. این چوب نسبت به حمله موریانه‌ها نیز مقاوم است و به ندرت توسط آنها خورده می‌شود به دلیل همین دوام بالا، ساج را برای مبلمان فضای باز، کف عرشه کشتی‌ها و سازه‌های دریایی استفاده می‌کنند و قرن‌ها تجربه این مقاومت را تأیید کرده است یکی دیگر از مزایای ساج پایداری ابعادی عالی آن است – میزان هم‌کشیدگی و واکشیدگی ساج کم بوده و در برابر تغییرات رطوبت بسیار کم‌تغییر است؛ از این رو میز یا درب ساخته‌شده از ساج کمتر دچار تاب و ترک می‌شود. کار با ساج نسبتاً آسان است؛ با اینکه به خاطر وجود سیلیس در بافتش تیغه اره و رنده را کند می‌کند، اما خود چوب خوب برش می‌خورد و لبه نمی‌دهد (tear-out کمی دارد) همچنین با وجود روغنی بودن، می‌توان آن را به خوبی چسباند و پرداخت کرد – البته نجاران معمولاً قبل از چسب‌کاری سطح ساج را با حلال تمیز می‌کنند تا روغن طبیعی آن مزاحم اتصال نباشد به طور کلی ساج به خاطر ترکیب ثبات، دوام و استحکام یکی از مطلوب‌ترین چوب‌های جهان برای نجاری است
• معایب: اولین مانع در استفاده از ساج قیمت بسیار بالای آن است. ساج علی‌رغم کشت گسترده در مزارع، همچنان جزو گران‌ترین چوب‌های بازار است و الوارهای باکیفیت و بزرگ آن قیمت هنگفتی دارند از نظر کارکردی، وجود سیلیس در بافت ساج (تا حدود 1٫4٪ وزن) ابزارهای برش را زود کند می‌کند و نیاز به تیغه‌های سخت یا تیزکاری مکرر دارد. همچنین روغن طبیعی بالا می‌تواند در مراحل رنگ یا چسب مشکل ایجاد کند که البته با حلال‌زدایی سطح حل می‌شود. چوب ساج به علت همین روغن‌ها گاهی در افراد مستعد ایجاد حساسیت‌های پوستی یا تنفسی می‌کند (هرچند موارد شدید نادر است) نکته دیگر اینکه در صورت کاربرد دریایی (مانند کشتی)، ساج نسبت به حشرات دریایی (Marine borers) کاملاً مصون نیست و فقط مقاومت متوسطی نشان می‌دهد؛ لذا حتی سازه‌های ساج در دریا را گاهی با رنگ و مواد محافظ دریایی می‌پوشانند. به طور خلاصه، جز قیمت و دشواری تهیه، عیب مهم دیگری بر ساج مترتب نیست و عمده نجاران آن را چوبی ایدئال می‌دانند.
• کاربردهای رایج: بیشترین مصرف ساج در ساخت مبلمان فضای باز است – نیمکت‌های پارکی، صندلی‌ها و میزهای فضای باز لوکس، تخت‌خواب‌های کنار استخر و... اغلب از ساج یا با روکش ساج ساخته می‌شوند تا سال‌ها در برابر شرایط جوی دوام بیاورند. در دکوراسیون داخلی نیز از ساج برای ساخت کف‌پوش‌های گران‌قیمت، پله‌های مقاوم، صفحه کابینت و روشویی (به خاطر مقاومت به آب) استفاده می‌شود. ساج در صنایع دریایی بسیار پرکاربرد بوده است؛ عرشه (کف) کشتی‌های تفریحی، قطعات بیرونی قایق‌ها و حتی دسته‌ی ابزار آلات دریانوردی را از ساج می‌سازند. در مبلمان داخلی کلاسیک، گاهی روکش ساج را بر روی چوب‌های ارزان‌تر پرس می‌کنند تا ظاهری مجلل به کار بدهند. جمع‌بندی مزایا: ساج بهترین گزینه برای شرایط پرتردد، مرطوب و فضایی است که نیاز به عمر طولانی مبلمان باشد.
• مناطق تولید: رویشگاه طبیعی ساج جنوب و جنوب‌شرق آسیا (هند، میانمار، تایلند، لائوس) است. به‌خصوص ساج برمه (میانمار) از لحاظ کیفی مرغوب‌ترین شناخته می‌شود امروزه به دلیل تقاضای بالا، مزارع پرورش ساج در آفریقا (غنا، تانزانیا) و آمریکای جنوبی (اکوادور، برزیل) احداث شده و بخش عمده عرضه جهانی را تأمین می‌کند با این حال هنوز هم ساج برمه به دلیل رشد طبیعی و تنه‌های قطورتر، قیمت بالاتری دارد. کشورهای اندونزی و هند نیز از صادرکنندگان سنتی محصولات ساج (به‌ویژه مبلمان) هستند.
• حساسیت‌های محیطی: ساج نسبت به همه عوامل بیرونی مقاوم است. این چوب حتی بدون هیچ پوششی در برابر باران، آفتاب و تغییرات دمایی سالیان سال دوام می‌آورد و فقط به مرور رنگ آن به خاکستری‌نقره‌ای تغییر می‌کند که برخی آن را دوست دارند. البته برای حفظ رنگ اصلی معمولاً از روغن مخصوص ساج استفاده می‌کنند. تنها نقطه ضعف، همان‌طور که اشاره شد، موجودات دریایی خاص و حشراتی مانند سوسک پودرزا هستند که ممکن است به بخش‌های فاقد روغن (مثل چوب جوان‌تر) حمله کنند ولی در کاربرد عادی روی زمین، عملاً هیچ چوبی به اندازه ساج در برابر رطوبت و موریانه مقاوم نیست به هر روی، برای مبلمان بسیار گران‌قیمت ساج، مراقبت با روغن‌زدن دوره‌ای و جلوگیری از کثیف‌شدن سطح توصیه می‌شود تا همیشه بهترین جلوه را داشته باشد.

چوب گیلاس (Cherry) – Prunus spp.

• ویژگی‌های فیزیکی: چوب گیلاس یکی از زیباترین رنگ‌ها را در بین چوب‌ها دارد. رنگ آن در ابتدا صورتی روشن یا قهوه‌ای مایل به قرمز کم‌رنگ است و به مرور زمان و تحت نور به قهوه‌ای مایل به قرمز متوسط تا تیره تبدیل می‌شود این تیره‌شدن تدریجی (پتینه) جزء دلایل محبوبیت گیلاس در ساخت مبلمان است. چوب بیرونی گیلاس سفید کرم است که معمولاً در مصنوعات استفاده نمی‌شود یا رنگ می‌شود. بافت چوب گیلاس ریز و همگن بوده و دارای جلا و درخشندگی طبیعی مناسبی است دانه‌بندی عمدتاً راست‌تار است و گاهی تخته‌های گیلاس دارای نقش موجی یا شعله‌ای (فلیم‌فیگر) هستند که ارزش افزوده دارند. گیلاس چگالی متوسط (حدود 560 کیلوگرم/متر‌مکعب) و سختی متوسطی دارد؛ بر اساس مقیاس جانکا سختی آن حدود 950 پوند-نیرو است که نزدیک به گردو و اندکی پایین‌تر از بلوط است
• مزایا: چوب گیلاس به خوب‌کار بودن شهرت دارد و بسیاری از نجاران آن را مطیع دست می‌دانند. این چوب به راحتی با ابزار برش می‌خورد و سطح بسیار صاف و صیقلی می‌دهد. به گفته منابع، گیلاس یکی از بهترین چوب‌ها از نظر همه‌جانبه بودن در کارگاهی است؛ چرا که پایدار، راست‌تار و ماشین‌کاری آن آسان است. ثبات ابعادی گیلاس عالی است – پس از خشک‌شدن، تغییرات رطوبت معمولی خانه به سختی روی آن اثر می‌گذارد و کمتر تاب برمی‌دارد یا ترک می‌خورد قابلیت میخ و پیچ‌خوری و چسبندگی آن خوب بوده و می‌توان اتصالات محکمی با آن ایجاد کرد. از نظر ظاهری، بزرگترین مزیت گیلاس رنگ خاص و گرمای آن است که بدون نیاز به رنگ مصنوعی، جلوه‌ای غنی دارد. فقط با یک روغن جلای ساده، رگه‌های طلایی و قرمز آن عمق پیدا می‌کند و به مرور زمان هم این رنگ عمق بیشتری می‌یابد همچنین گیلاس رایحه نامطبوعی در چوب ندارد و برای ساخت ظروف یا اجزایی که با مواد غذایی در تماس‌اند مناسب است.
• معایب: چوب گیلاس نسبت به برخی از سخت‌چوب‌های دیگر سختی کمتری دارد؛ بنابراین روی سطوح صاف آن ممکن است در اثر ضربه یا فشار، خط و خش یا فرورفتگی ایجاد شود. برای مثال میز ناهارخوری گیلاس نیاز به مراقبت و استفاده از زیربشقابی دارد تا خراش نیفتد. مقاومت گیلاس در برابر پوسیدگی هرچند برای استفاده داخلی کافی است (دل چوب آن بادوام طبقه‌بندی می‌شود)، اما این چوب معمولاً برای فضای باز توصیه نمی‌شود چون نسبت به رطوبت حساس است و در هوای آزاد ممکن است دچار قارچ‌زدگی و تغییر رنگ شود مشکل دیگر گیلاس در نجاری، لکه‌دار شدن در رنگ‌ است؛ مشابه افرا، چوب گیلاس نیز هنگام رنگ‌شدن ممکن است برخی قسمت‌ها رنگ را بیش از حد جذب کرده و لکه‌های تیره‌روشنی پدید آید. راه‌حل اینست که یا به جای رنگ، از روغن و جلای شفاف استفاده شود تا رنگ طبیعی چوب حفظ گردد یا پیش از رنگ یک دست سیلر یا پرایمر روی چوب زده شود.
• کاربردهای رایج: چوب گیلاس از دیرباز انتخاب سنتی برای ساخت مبلمان‌های سبک شیک و کلاسیک بوده است. انواع میزهای جلومبلی، میزهای تحریر، صندلی‌های تمام‌چوب، کمدها و دراورهای کلاسیک با گیلاس ساخته شده‌اند. به خصوص در آمریکا طی قرن 18 و 19 بسیاری از مبلمان آنتیک با چوب گیلاس ساخته شده که امروز نیز ارزشمندند. در کابینت‌سازی مدرن نیز گیلاس یک گزینه لوکس برای درب کابینت و قفسه‌هاست که به آشپزخانه رنگ گرم و صمیمی می‌دهد. علاوه بر این، گیلاس در ساخت آلات موسیقی (مانند بدنه گیتار و پیانو) کاربرد دارد و برخی از روکش‌های تزیینی هم از نقش‌های ریشه گیلاس تهیه می‌شوند. به طور کلی هر جا نیاز به ترکیب زیبایی و قابلیت کار آسان باشد، گیلاس گزینه مطلوبی است.
• مناطق تولید: مهم‌ترین منبع چوب گیلاس جنگل‌های شرق ایالات متحده (گونه Prunus serotina یا گیلاس سیاه آمریکایی) است این چوب یکی از صادرات جنگلی آمریکا به شمار می‌رود. همچنین در اروپا گونه گیلاس وحشی (Prunus avium) وجود دارد که در فرانسه، آلمان و بریتانیا گاه برای مبلمان استفاده می‌شود. در ایران در مقیاس تجاری چوب گیلاس تولید نمی‌شود و معمولا از طریق واردات (آمریکایی یا اروپایی) تأمین می‌گردد. ژاپن نیز گونه‌های بومی گیلاس (ساکورا) دارد که گاهی برای کارهای چوبی استفاده می‌شود.
• حساسیت‌های محیطی: مبلمان گیلاس بهتر است در فضای داخلی و به دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود. نور UV موجب تیره‌تر شدن رنگ گیلاس می‌شود؛ هرچند برخی این پدیده را دوست دارند، اما اگر بخواهیم رنگ اولیه حفظ شود، باید سطح آن را با پوشش‌های دارای فیلتر UV پوشاند. از لحاظ رطوبت، گیلاس خشک‌شده در محیط‌های معمول خانه رفتاری پایدار دارد و تغییر حجم اندکی خواهد داشت. اما در محیط بسیار مرطوب یا فضای باز، احتمال دارد قارچ‌ها به آن حمله کنند یا چوب به مرور خاکستری و مات شود. حشرات چوب‌خوار چندان تمایلی به گیلاس ندارند و گزارش خاصی از آفت‌زدگی شدید آن وجود ندارد، با این حال برای اطمینان در انبارداری طولانی، الوارهای گیلاس را نیز گاه با مواد محافظ می‌پوشانند.

چوب کاج (Pine) – Pinus spp.

• ویژگی‌های فیزیکی: کاج جزو نرم‌چوب‌های متداول است که رنگی نسبتاً روشن و یکنواخت دارد. رنگ آن بسته به گونه از کرم سفید تا زرد روشن متغیر است و اغلب دارای گره‌های قهوه‌ای تیره یا سیاه می‌باشد که به آن نقش خاصی می‌دهد بافت کاج صاف و راست‌تار بوده و حلقه‌های سالیانه آن (بخش بهاره و تابستانه) به شکل نوارهای روشن و تیره مشخص است. چوب کاج بسیار سبک و کم‌چگالی است (چگالی بین 400 تا 550 کیلوگرم/متر‌مکعب برای اکثر گونه‌ها) و سختی آن پایین می‌باشد؛ به عنوان مثال کاج سفید آمریکایی سختی جانکا حدود 380 و کاج زرد حدود 800 پوند-نیرو دارد. بنابراین نسبت به چوب‌های سخت مثل بلوط و افرا بسیار نرم‌تر است و با فشار ناخن هم ممکن است روی آن اثر بماند.
• مزایا: مزیت اصلی کاج فراوانی و قیمت ارزان آن است. این درخت رشد سریعی دارد و در مزارع وسیع کاشته می‌شود، از این رو منبع پایدار و ارزانی برای صنعت چوب فراهم کرده است چوب کاج کارکردن بسیار آسانی دارد؛ به راحتی اره می‌شود، میخ و پیچ را بی‌دردسر می‌پذیرد و در اتصالات نجاری معمولاً ترک برنمی‌دارد. همچنین کاج را می‌توان به سادگی سنباده زد و سوراخ‌کاری کرد چون بافت نسبتاً نرمی دارد. یکی دیگر از مزایای کاج، سبکی آن است – مبلمان ساخته‌شده از کاج وزن کم‌تری داشته و حمل و نقل یا جابجایی آن برای کاربران راحت‌تر است کاج در برابر تغییرات رطوبت رفتاری جالب دارد: برخلاف بسیاری از سخت‌چوب‌ها که در هوای مرطوب ممکن است تاب بردارند، کاج به عنوان یک نرم‌چوب انعطاف‌پذیر، تغییر حجم کمتری نشان می‌دهد و گفته می‌شود در محیط‌های شرجی کمتر دچار تابیدگی یا انبساط/انقباض می‌شود از منظر رنگ و تزئینات، کاج زمینه رنگ‌پذیری خوبی دارد – می‌توان آن را به رنگ‌های دلخواه درآورد یا با شاپان طرح چوب‌های گران‌تر (مثلاً بلوط یا گردو) را بر روی آن تقلید کرد.
• معایب: مهم‌ترین نقطه ضعف کاج، نرمی و پایین بودن مقاومت سطحی آن است. مبلمان کاج در برابر ضربه و خراش حساس است و به سرعت آثار فرسودگی را نشان می‌دهد برای مثال میز ساخته‌شده از کاج در صورت استفاده روزمره سریع‌تر خط می‌افتد یا گوشه‌های آن کوبیده می‌شود. همچنین چوب کاج گره‌های فراوانی دارد که هرچند ظاهراً زیبا هستند ولی این گره‌ها نواحی بسیار سخت‌تری نسبت به اطراف دارند و در صورت تغییرات دما یا رطوبت ممکن است از چوب جدا شوند یا رزین پس دهند. رزین موجود در برخی گونه‌های کاج می‌تواند مشکلی دیگر باشد؛ اگر به خوبی خشک و کیلوبندی نشود، صمغ از گره‌ها تراوش کرده و سطح مبلمان را چسبناک می‌کند. دوام کاج در برابر رطوبت و حشرات نیز اندک است – کاج خام در فضای مرطوب به سرعت قارچ می‌زند و خوراک موریانه‌ها است مگر آنکه با محلول‌های محافظ اشباع شود. به همین دلیل “چوب روسی” (اصطلاح بازار ایران برای کاج یا نراد وارداتی) را معمولاً در کوره‌های اشباع، آغشته به مواد محافظ می‌کنند تا دوامش بالاتر رود. به طور خلاصه، مبلمان کاج عمر مفید و مقاومت کمتری نسبت به مبلمان چوب‌های سخت دارد و بیشتر برای کاربردهای موقت یا کم‌استرس توصیه می‌شود.
• کاربردهای رایج: کاج به دلیل ارزانی، گزینه محبوبی برای مبلمان اتاق کودک و نوجوان، قفسه‌ها و کتابخانه‌های سبک، تختخواب‌های ساده و کمدهای ارزان‌قیمت است. همچنین در سبک دکوراسیون روستیک و کلبه‌ای، از تخته‌های کاج با گره‌های طبیعی برای ساخت میز و صندلی استفاده می‌شود تا جلوه طبیعی و خودمانی ایجاد کند. علاوه بر مبلمان، چوب کاج در ساخت اسکلت داخلی مبل‌های راحتی (کلاف مبل)، چارچوب در و پنجره، قالب‌بندی‌ها و داربست‌ها نیز کاربرد وسیعی دارد. نراد (نوعی کاج نرم با رنگ کاملاً سفید) در ایران برای کلاف مبل و صنایع بسته‌بندی بسیار به کار می‌رود. در صنایع دستی هم کاج به خاطر نرم بودن برای کنده‌کاری‌های سبک، اسباب‌بازی‌های چوبی و جعبه‌های تزئینی مورد استفاده است.
• مناطق تولید: منابع چوب کاج در دنیا بسیار گسترده است. روسیه و کشورهای اسکاندیناوی (سوئد، فنلاند) از صادرکنندگان عمده کاج راست‌تار با کیفیت بالا هستند که به نام “چوب روسی” در ایران شناخته می‌شود. همچنین آمریکای شمالی (ایالات متحده و کانادا) مزارع وسیع کاج دارد و گونه‌های جنوب آمریکا (مانند کاج زرد جنوبی) در نجاری بسیار مصرف می‌شود. در خود ایران نیز در نواحی کوهستانی (مانند جنگل‌های گلستان) کاج بومی و کاج کاشته‌شده وجود دارد ولی پاسخگوی صنعت نیست و عمدتاً چوب کاج مورد نیاز کشور از واردات تأمین می‌شود.
• حساسیت‌های محیطی: مبلمان کاج بهتر است در محیط‌های خیلی مرطوب یا فضای باز استفاده نشود مگر با حفاظت کافی (مانند رنگ‌آمیزی چندلایه). چوب کاج اگرچه نسبت به برخی سخت‌چوب‌ها کمتر تاب می‌گیرد، ولی در برابر آب مستقیم به سرعت قارچ می‌زند و می‌پوسد. همچنین حشرات چوب‌خوار به خصوص به قسمت‌های نرم کاج (چوب بهاره) علاقه دارند و اگر چوب کاج خشک نباشد ممکن است بعد از ساخت مبلمان، سوسک‌های ریز از آن خارج شوند! از این رو خشک‌کردن کامل و حتی اشباع‌سازی شیمیاییِ چوب کاج برای مصرف در مناطق گرمسیری توصیه می‌شود. در مجموع، مبلمان کاج نیاز به مراقبت ملایمی دارد: پرهیز از ضربه و خش، دوری از رطوبت زیاد، و تجدید پوشش محافظ هر چند سال یکبار (مثلاً روغن یا لاک) برای افزایش عمر آن کافی است.

سایر چوب‌های رایج و کاربردی در مبلمان

علاوه بر موارد فوق، چندین نوع چوب طبیعی دیگر نیز در ساخت مبلمان کاربردهای مهمی دارند که به طور خلاصه معرفی می‌شوند:

• چوب زبان‌گنجشک/ون (Ash – Fraxinus excelsior/Americana): اش یکی از سخت‌چوب‌های بسیار مستحکم با بافت درشت و راست‌تار است. رنگ آن کرم مایل به قهوه‌ای روشن شبیه بلوط سفید بوده و نقش زیبایی دارد. چوب ون به استحکام کششی و خمشی بالا مشهور است و انعطاف‌پذیری عالی دارد؛ به طوری که برای سال‌ها از آن در ساخت دسته ابزار، چوب بیس‌بال، راکت تنیس و چوب اسکی استفاده می‌شد در صنعت مبلمان، اش به دلیل قابلیت خم‌بخاری خوب، برای ساخت صندلی‌های منحنی و قسمت‌هایی که نیاز به خمش دارند (مثل دسته یا پشتی منحنی) بسیار مناسب است سختی و وزن آن نزدیک به بلوط است (سختی جانکا حدود 1320) و از لحاظ شوک‌پذیری عالی است. مزیت دیگر، قیمت نسبتاً مناسب و فراوانی آن در اروپا و آمریکاست. با این حال، مقاومت طبیعی اش در برابر پوسیدگی پایین است و بر خلاف بلوط، در فضای باز حتماً باید محافظت شود همچنین در برابر حشرات چوب‌خوار مصونیت ندارد و حتی گفته می‌شود در صورت عدم خشک‌کردن صحیح، سوسک پودرزا می‌تواند به آن آسیب بزند به طور کلی اش برای مبلمان داخلی (به‌ویژه سبک مدرن و اسکاندیناوی) که خطوط ساده و صاف یا قطعات خمیده دارد، انتخاب بسیار خوبی است و به خاطر رنگ روشن و بافت زیبایش طرفداران زیادی دارد.
• چوب نارون (Elm – Ulmus spp.): نارون یا الدار، چوبی سخت با بافت درهم و نخ‌بندی‌شده است. رنگ آن قهوه‌ای روشن تا متوسط با رگه‌های تیره‌تر و بافت آن به‌شدت درهم است به طوری که چوب نارون را نمی‌توان به راحتی شکافت این ویژگی یک عیب در اره‌کردن محسوب می‌شود اما مزیتی بزرگ در کاربرد؛ زیرا نارون را به سختی می‌توان شکست یا ترک داد. نارون انعطاف‌پذیری بالا و شوک‌پذیری عالی دارد – در قدیم برای ساخت چرخ گاری، صندلی راک و قطعاتی که باید خم و مقاوم باشند از آن بهره می‌بردند. این چوب سختی متوسط (سختی جانکا حدود 800–850) و وزن متوسط دارد. کار با نارون به دلیل بافت پیچیده‌اش کمی دشوار است؛ رنده‌کاری آن ممکن است سطحی پرزدار بدهد یا اره‌کاری آن به علت تنش‌های داخلی چوب مشکل باشد اما به خوبی رنگ و لاک می‌پذیرد و می‌توان پرداخت صاف و براقی روی آن ایجاد کرد. نقطه‌ضعف نارون مقاومت اندک آن در برابر پوسیدگی و حشرات است – چوب دل نارون دوام ندارد و اگر در معرض رطوبت باشد خیلی زود فاسد می‌شود درختان نارون نیز به بیماری قارچی موسوم به گرافیوز (Dutch Elm Disease) حساس‌اند که باعث شده الوارهای بزرگ نارون کمیاب شوند امروزه از نارون بیشتر در روکش‌سازی (به خاطر طرح چشم‌نوازش) و ساخت مبلمان سبک قدیمی استفاده می‌شود. صندلی‌های معروف خم‌چوب (بنت‌وود) و نیز نیمکت‌های قدیمی انگلیسی اغلب از نارون ساخته می‌شدند. این چوب در ایران هم وجود دارد (نارون چتری) ولی کاربرد تجاری زیادی نیافته است.
• چوب توسکا (Alder – Alnus spp.): توسکا چوبی نسبتاً نرم و سبک از خانواده توس‌سانان است که رنگ آن کرم مایل به حنایی روشن بوده و به مرور در معرض هوا کمی تیره‌تر (کهربایی) می‌شود. بافت توسکا همگن و ریز بوده و گاهی شبه‌گیلاس خوانده می‌شود چون نقش آن قدری شبیه چوب گیلاس است. سختی توسکا پایین (حدود 590 در مقیاس جانکا) و چگالی آن حدود 500–550 کیلوگرم/متر‌مکعب است. مزیت مهم توسکا خشک شدن سریع و پایدار آن و رنگ‌پذیری عالی‌اش است – نجاران از توسکا برای ساخت قطعات منبت‌کاری شده و رنگ‌شده استفاده می‌کنند چون به سادگی به رنگ دلخواه درمی‌آید این چوب در ایران شباهت‌هایی به راش دارد و گاهی به جای راش در مبل‌های راحتی استفاده می‌شود. مزیت دیگر، ارزانی آن نسبت به راش و بلوط است. اما توسکا مقاومت مکانیکی و محیطی بالایی ندارد؛ برای قطعات حامل بار سنگین یا تماس با رطوبت توصیه نمی‌شود. بیشتر در مبلمان ارزان‌قیمت یا بخش‌های مخفی سازه (پشت کارها، کشوهای داخلی) به کار می‌رود. بزرگترین منابع توسکا در شمال ایران (گونه توسکای ییلاقی) و شمال غرب آمریکا (گونه توسکای قرمز) هستند.
• چوب سپیدار/صنوبر تبریزی (Poplar – Populus spp.): سپیدار چوبی بسیار سبک، نرم و ارزان است که به وفور در ایران کاشته می‌شود. رنگ آن تقریباً سفید مایل به کرم با رگه‌های سبز روشن یا خاکستری است. بافتی صاف اما اندکی پوک دارد و به راحتی با ناخن خط می‌افتد. مزیت سپیدار خشک‌شدن سریع و وزن بسیار کم آن است؛ به‌طوری که برای کلاف داخلی مبلمان و اسکلت‌های پنهان گزینه‌ای اقتصادی است. سپیدار را معمولاً روکش می‌کنند یا رنگ می‌زنند چون از نظر شکل ظاهری جذابیت زیادی ندارد و زود هم کثیف می‌شود. مقاومت سپیدار در برابر نیروها کم است و زود می‌شکند؛ به همین دلیل در قطعات اصلی مبلمان استفاده نمی‌شود و بیشتر برای قسمت‌های فرعی (مانند پشت کشوها، بخش‌های تزئینی که وزن تحمل نمی‌کنند) یا در ترکیب با چوب‌های دیگر مصرف می‌شود همچنین به دلیل بدون بو بودن و نداشتن مواد شیمیایی مضر، برای ساخت جعبه‌ها و سینی‌های صنایع غذایی از چوب سپیدار استفاده می‌کنند. در کل سپیدار چوبی است که به خاطر قیمت ارزان، سبکی و در دسترس بودن در صنایع مبلمان نقش مواد مکمل و پُرکننده را دارد، نه ماده اصلی سازنده.
• چوب آبنوس و رزوود (Ebony/Rosewood): هرچند این دو چوب لوکس کمتر در مبلمان انبوه استفاده می‌شوند، اما به عنوان اشاره: آبنوس (چوب سیاه آفریقایی یا سریلانکا) فوق‌العاده سخت، متراکم و تیره‌رنگ است و بیشتر در قسمت‌های تزئینی مبلمان گران‌قیمت (مانند دسته مبل‌های سلطنتی، صفحه شطرنج، منبت‌های سیاه) به کار می‌رود. رزوود (مثلاً رزوود هندی یا برازیلی) نیز چوبی بسیار زیبا با رگه‌های قهوه‌ای-بنفش و روغنی است که در روکش کردن میزهای نفیس، ساخت آلات موسیقی و مبلمان هنری استفاده می‌شود. این چوب‌ها گران‌بها هستند و اغلب به صورت روکش نازک در مبلمان کاربرد دارند.